Miasto sprzeciwu – miasto protestu | wystawa

Wystawa opowiada historię Szczecina i Pomorza Zachodniego w latach 1939–1989 – od II wojny światowej, przez czasy PRL, aż po przełom polityczny roku 1989. Wystawa prowadzi przez najważniejsze wydarzenia i przemiany społeczne, ukazane poprzez artefakty, zdjęcia, filmy, dźwięki i instalacje artystyczne.

Narracja rozpoczyna się od wojennej historii miasta – Stettin, wierny Hitlerowi, był jednym z ośrodków II Okręgu Wojskowego, a także miejscem pracy przymusowej i terroru obozów koncentracyjnych. Pokazano z jednej strony poparcie mieszkańców dla III Rzeszy, z drugiej – opór, m.in. księdza Carla Lamperta. Symboliczny koniec wojny ukazuje kolaż fotograficzny prezentujący zrujnowane miasto w 1945 roku.

Po wojnie Szczecin stał się miejscem niemal całkowitej wymiany ludności. W przestrzeni „Migracje” słyszymy głosy przesiedleńców i mniejszości narodowych. Pokazano dramat wysiedleń Niemców i proces oswajania „ziem odzyskanych” przez nowych mieszkańców – m.in. łagierników, Żydów, Ukraińców. Przytoczono też rolę sowieckich wojsk okupacyjnych i ich rabunkową obecność.

W kolejnych przestrzeniach poznajemy atmosferę wczesnego PRL-u – aparat represji, propagandę, działania UB oraz skalę stalinowskiego terroru. Szczególną uwagę poświęcono Grudniowi 1970 – dramatowi robotniczego buntu stłumionego przez wojsko. Przejmujące eksponaty i relacje rodzin ofiar pokazują, jak głęboko to wydarzenie zapisało się w historii miasta. To tu sformułowano postulat wolnych związków zawodowych. Miasto nazwano wówczas „Republiką Szczecińską”.

Lata 70. i 80. to okres dynamicznych przemian: dekada gierkowska, narodziny „Solidarności”, stan wojenny. Pokazano zarówno kulturę oficjalną, jak i podziemną – niezależne wydawnictwa, symbolikę oporu, życie codzienne i rolę Kościoła. Szczecin był jednym z ważnych ośrodków opozycji, co widać m.in. w przestrzeni blokowiska i rekonstrukcjach życia w stanie wojennym.

Finałem wystawy są wydarzenia 1988–1989 – strajki portowców, pielgrzymka Jana Pawła II, wizyta Gorbaczowa i obrady Okrągłego Stołu. Pokazano rolę lokalnych liderów oraz społeczne emocje towarzyszące kampanii wyborczej. Wystawę wieńczy neon z cytatem Paula Valéry’ego: „Przyszłość nie jest już tym, czym kiedyś była” – zaproszenie do refleksji nad tym, czym stała się wolność i pamięć.

W sobotę wstęp na wystawy stałe i czasowe jest bezpłatny. Nie dotyczy to wstępu na wystawy, których organizatorem nie jest Muzeum Narodowe w Szczecinie. 

Muzeum jest zamknięte w dni ustawowo wolne od pracy. Wyjątkiem są Zielone Świątki, Dzień Niepodległości i 26 grudnia w te dni MNS czynne w godz. 10:00 - 16:00